تفاوت Fragmentation و Defragmentation
لغت Fragmentation به معنای تکه تکه شدن است. این اتفاق میتواند در هارد دیسک، حافظه رم و یا سایر دستگاههای ذخیره سازی رخ دهد. دادههای مربوط به یک فایل هنگام ذخیره سازی در روی هارد از لحاظ موقعیت فیزیکی نزدیک به هم قرار نمیگیرند به همین علت میگویند در هارد Fragmentation رخ داده است. با ما در آکادمی هارد ایران همراه باشید.
Defragmentation چیست؟
برای یافتن تفاوت Fragmentation و Defragmentation نیاز است که در مرحله اول توضیحی در رابطه با دیفرگمنت ارائه شود. عملی که در آن درست برعکس این اتفاق رخ میدهد Defragmentation نام دارد. به عبارتی این کارعملیات یکپارچه سازی هارد را انجام میدهد و تکههای مختلف دادههای یک فایل را که در سراسر هارد پخش شده اند جمع آوری میکند. با این کار دسترسی پیدا کردن به یک فایل سریعتر انجام میشود.
توضیح دقیق عملیات فرگمنت
برای توضیح دقیق تر اصطلاح Fragments فرض کنید یک فایل اکسل ایجاد کردهاید و در پوشهای مانند My Documents یا روی دسکتاپ ذخیره کرده اید. اینطور به نظر میرسد که تمام دادههای این فایل یک جا جمع شده و یک جا از هارد قرار گرفتهاند اما از دید فنی دادههای این فایل در مکانهای مختلف هارد دیسک ذخیره شدهاند و به اصطلاح Fragments شدهاند. هارد دیسک ممکن است دادههای یک فایل را در یک جا ذخیره کند و قسمتی از آن را در مکانهای دورتر از تکه های اول قرار بدهد.
حال زمانی که فایل را باز میکنید هارد دیسک به سرعت دادهها را از قسمتهای مختلف جمع آوری کرده و به شما نمایش میدهد. حال اگر این تکههای فایل در روی هارد دیسک در یک جا جمع شده باشند مسلما سرعت خواندن هارد بیشتر خواهد بود.
علت fragmentation شدن فایل
برای درگ بهتر تفاوت Fragmentation و Defragmentation نیاز است که علت فرگمنت شدن فایلها در مرحله اول مشخص شود. عملیات Fragment شدن زمانی رخ میدهد که اجازه گسترش دادن حجم فایل توسط فایل سیستم به ما داده شده است. طبق این توضیح تا زمانی که فایلی را به تعداد دفعات مکرر باز نکرده و یا تغییری در حجم آن انجام نداده باشیم این اتفاق رخ نمیدهد و فایل Fragment نمی شود، پس میتوان گفت عامل اصلی تکه تکه شدن فایلها، فایل سیستم است.
فایل سیستم به چه صورت عامل این رخ داد است
گاهی ممکن است فایل سیستم برای فایلی که ایجاد میشود فضای زیادی در نظر بگیرد. به همین علت فضای خالی زیادی در اطراف آن باقی میماند. دلیل دیگری که باعث تکه تکه شدن فایل میشود این است که زمانی که فایلی حذف میشود مقداری فضای خالی در سراسر هارد دیسک برای ذخیره سازی فایلهای دیگر به وجود میآید و اگر این فضای خالی ایجاد شده به اندازهای نباشد که فایل جایگزین بتواند تماما در آن ذخیره شود ناچار خواهد بود داده را در مکان های دیگر هارد دیسک ذخیره کند.
که در این حالت نیز با Fragmentation روبرو خواهیم شد. اگر فایل سیستم اجازه حذف یا تغییر حجم فایل را به کاربر نمیداد در نتیجه Fragmentation نیز نبود و در گسترش، حذف و سازماندهی فایلها انعطاف پذیری وجود نداشت و این میتوانست بزرگ ترین نقطه ضعف سیستم فایل شود.
نحوه ی انجام Defragmentation
با توضیحاتی که در بالا ذکر کردیم میتوان نتیجه گرفت که در طول زمان تکه تکه شدن یا Fragmentation بیشتر و بیشتر رخ میدهد. که البته هر چقدر سرعت دسترسی هارد دیسک به دادهها را کاهش دهد اما قابل اندازه گیری و قابل کنترل است.
ما هم تجربه کند شدن سیستم خود را داشتهایم اگر Fragmentation بیش از حد در هارد دیسک رخ دهد میتواند دلیلی برای کندی سیستم باشد به این صورت که هارد دیسک برای دسترسی و جمع آوری دادههای فایل باید زمانی را صرف کند تا آنها را در اختیار شما قرار دهد.
برای بهبود این کندی عمل عکس Fragmentation یعنی Defragmentation انجام میشود. به این صورت که تکههای فایل را از بخشهای مختلف هارد دیسک جمع آوری کرده و در کنار یکدیگر قرار میدهد که این عمل اغلب به عنوان تعمیر هارد دیسک نیز به کار میرود.
استفاده از ابزارهای موجود در ویندوز
با ابزارهای درون سیستم عامل ویندوز انجام این عمل میسر است. با استفاده از Disk Defragmenter امکان مشاهده وضعیت Fragment هارد دیسک وجود دارد که در صورت لزوم میتوانید آن را Defragging کنید و همچنین با استفاده از نرم افزارهای رایگانی همچون Smart Defrag میتوانید هارد دیسک را Defragging کنید و توصیه این است که برای این کار به جای استفاده از ابزارهای سیستم عامل ویندوز از این نرم افزارهای اختصاصی استفاده کنید.
مدت زمانی که برای Defrag کردن پارتیشن طول میکشد به سایز پارتیشن و میزان Fragmentation پارتیشن و البته سرعت خواندن و نوشتن هارد دیسک بستگی دارد. به این معنی که اگر پارتیشنی سطح Fragmentation سه درصد داشته باشد مسلما با سرعت بیشتری نسبت به پارتیشنی با Fragmentation ده درصد Defragging میشود.
جمع بندی
در این مقاله از آکادمی هارد ایران ما به توضیح و بررسی علل ایجاد فرگمنت شدن هارد دیسک و همچنین تفاوت Fragmentation و Defragmentation اشاره کردیم. همچنین چند ابزار مختلف برای انجام عملیات دیفرگمنت کردن هارد و دیگر فضاهای ذخیره سازی معرفی کردیم. در پایان توصیه میکنیم برای این که استفاده صحیح و درستی از هارد دیسک خود داشته باشید، حتما دیسک خود را به صورت ماهیانه دیفرگمنت کنید و همچنین مقاله روشهای حفظ اطلاعات را مطالعه نمایید.
امیدواریم این مطلب برای شما مفید واقع شده باشد. از همراهی شما متشکریم.
آیا این نوشته را پسندیدید؟
مهدی یوسفی
امیدوارم مطلب فوق برایتان مفید بوده باشد. لطفا نظر یا سئوال خود را ثپت کنید ما مشتاقانه پاسخگو خواهیم بود.