تفاوت MBR و GPT در چیست؟
در سالهای اخیر، ظرفیت هارد دیسکها رو به افزایش است و هاردهایی که امروزه مورد استفاده قرار می دهیم ظرفیت های ۲ترابایت, ۳ ترابایت و یا حتی ۴ترابایت دارند. در آینده نیز هاردهایی با ظرفیت ۵ ترابایت هم برای کاربران خانگی عرضه خواهد شد. شاید اینطور به نظر برسد که افزایش ظرفیت هاردها مشکل خاصی را بوجود نخواهد آورد، اما نکتهای که بعد از افزایش ظرفیت مورد توجه قرار می گیرد و ممکن است باعث نگرانی شود، روش فرمت کردن آن است. روش استانداردی که برای format هارد دیسکها مورد استفاده قرار می گیرد و به نوعی سنتی محسوب می شود، MBR است. در این مقاله قصد داریم تا با تفاوت MBR و GPT بیشتر آشنا شویم، با ما همراه باشید.
MBR یک سکتور کوچک با ظرفیت ۵۱۲ بایت از هارد دیسک است که در ابتدای هر هارد، دیسک قرار دارد و اطلاعات مختلف از هارد را در خود ذخیره می کند. اطلاعاتی شامل ساختار پارتیشنهای هارد و همچنین پارتیشنی که سیستم عامل از آن boot می شود. نکته ای که در مورد MBR وجود دارد این است که توانایی شناسایی پارتیشن های با ظرفیت بیشتر از ۲ ترابایت را ندارد. در کنار MBR ، سیستم دیگری وجود دارد که GPT نامیده می شود. این سیستم مشابه MBR است با این تفاوت که هر گونه پارتیشن و هر ظرفیتی را شناسایی می کند و محدودیت های MBR را ندارد. پس با توجه به تفاوت MBR و GPT ، نتیجه میگیریم که اگر قصد استفاده از هارد دیسک یا پارتیشن با ظرفیت بیش از ۲ ترابایت را دارید، از GPT استفاده کنید.
معرفی MBR و ساختار آن
این اصطلاح از سرواژه کلمه های master boot record ساخته شده است و ساختار قالب بندی داده ها بر روی هارد است و زمانی که هارد فرمت می شود این ساختار ساخته می شود. این سکتور ۵۱۲ بایتی شامل یک سری کدهای اجرایی بسیار کوچک است، به همین دلیل به آن برنامه MBR هم گفته می شود. کدهای اجرایی را master boot code می گویند. همچنین دارای مشخصه ای به نام signature disk که وظیفهی شناساندن دیسک به سیستم عامل را دارد و قسمت بعد جدول پارتیشن ها به نام partition table است. برای مشخص شدن انتهای سکتور MBR از یک ساختار ۲ بایتی به نام signature word استفاده می شود، که همیشه به شکل ۰x55AA است.
فعالیت های MBR
- اسکن جدول پارتیشن برای یافتن پارتیشن فعال
- یافتن سکتور شروع پارتیشن فعال
- قراردادن یک کپی از سکتور بوت از داخل پارتیشن فعال به حافظه سیستم
- انتقال دستورات کنترلی به کدهای اجرایی موجود در سکتور بوت
اگر به دلایلی MBR قادر به انجام یکی از فعالیت های بالا نشود و به درستی آن را انجام ندهد، سیستم یکی از خطاهای زیر را ارسال می کند:
- Invalid Partition Table
- Error Loading Operating System
- Missing Operating System
معرفی GPT و ساختار آن
GPT قسمتی از پروژه میان افزار UEFI است. این کلمه مخفف GUID Partition Table است. پروژه UEFI همان گرافیکی است که به جای BIOS سیستم استفاده می شود و همه ی سخت افزارهای جدید از آن استفاده می کنند. در ادامهی تفاوت MBR و GPT ُ میتوانیم بگوییم که GPT نسبت به MBR برای پارتیشن بندی مکانیزم انعطاف پذیرتری دارد. برای تعریف پارتیشن باید اینطور بگوییم که یک فضای ذخیره سازی ادامه دار است که بر روی دیسک فیزیکی یا منطقی قرار گرفته و یک دیسک مجزا به نظر میرسد. پارتیشنها هم برای کاربران و هم برای firmware سیستم قابل مشاهده است. دسترسی به پارتیشنها قبل از بوت شدن سیستم عامل بوسیله میان افزار سیستم کنترل می شود.
دیسکهای GPT توانایی این را دارند که ظرفیت بالایی داشته باشند. در GPT دادههای هر پارتیشن بر روی خود پارتیشن قرار می گیردُ اما در MBR این دادهها در سکتورهای مخفی ذخیره می شوند. GPT اطلاعات جدولهای پارتیشنها را بصورت پشتیبان در پارتیشنهای مختلف قرار میدهد که این عمل برای کارهای پشتیبانگیری و درستی آزمایی دادهها مهم است.
هر پارتیشن در GPT یک شناسه منحصر به فرد دارد که GUID نامیده می شود و همچنین برای هر پارتیشن یک نوع محتوا تعریف شده است. همین امر باعث می شود در شناسایی پارتیشنها تداخلی ایجاد نشود. در ضمن در GPT هر پارتیشن نامی ۳۶ کاراکتری بصورت یونیکد دارد. این یعنی هر نرم افزار امکان این را دارد که برای خود بر روی پارتیشن یک نام قرار دهد که فقط کاربر بتواند آن را مشاهده کند و در اصل مطلب پارتیشنها در GPT تداخلی ایجاد نکند.
تفاوت GPT و MBR
اصلی ترین تفاوت MBR و GPT عبارت است از:
تفاوت اول این دو در تعداد ساپورت پارتیشنهای پرایمری است، این تعداد در MBR حداکثر ۴ و در GPT 128 است.
در MBR حداکثر حجمی که ساپورت می کند ۲ ترابایت و در GPT 19 میلیون ترابایت است.
MBR توانایی پشتیبانگیری از پارتیشن بندی شما را ندارد، ولی در GPT پشتیبانگیری وجود دارد. MBR اطلاعات مربوط به پارتیشن بندی و بوت را در یک موقعیت ذخیره می کنند و اگر این اطلاعات بازنویسی شوند و یا آسیب ببینند دردسر بزرگی ایجاد خواهد شد. اما در GPT نسخه های زیادی از این اطلاعات روی دیسک ذخیره می شود، به همین دلیل قابل اطمینان تر است و در صورت مشکل و آسیب می توان آن را بازیابی کرد.
امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد با تشکر از اینکه تا پایان با ما همراه بودید.
آیا این نوشته را پسندیدید؟
مهدی یوسفی
امیدوارم مطلب فوق برایتان مفید بوده باشد. لطفا نظر یا سئوال خود را ثپت کنید ما مشتاقانه پاسخگو خواهیم بود.